De Opkomst van Shadow AI: Hoe Organisaties Grip Krijgen op Ongeautoriseerd AI-Gebruik

december 6, 2025

De snelle opkomst van generatieve AI introduceert een nieuwe, kritieke uitdaging voor organisaties: Shadow AI. Dit fenomeen verwijst naar het gebruik van AI-applicaties en -diensten door medewerkers zonder de formele goedkeuring of het medeweten van de IT- en security-afdelingen. Hoewel dit gebruik vaak voortkomt uit de wens om productiviteit te verhogen, creëert het aanzienlijke blinde vlekken in de bedrijfsvoering. Gevoelige bedrijfsinformatie, variërend van broncode en financiële data tot strategische marketingplannen, kan ongemerkt worden geüpload naar externe AI-platformen. Dit gebrek aan centraal toezicht ondermijnt de bestaande data-governance en stelt de organisatie bloot aan datalekken, diefstal van intellectueel eigendom en non-compliance met wetgeving zoals de GDPR, waardoor een zoektocht naar efficiëntie kan omslaan in een groot bedrijfsrisico.

Luister naar dit artikel:

De gevaren van ongecontroleerde AI-adoptie reiken verder dan directe security-incidenten. Er is een belangrijke financiële en operationele dimensie die nauw aansluit bij de principes van FinOps. Niet-goedgekeurde AI-tools leiden vaak tot onzichtbare abonnementskosten, wat bijdraagt aan 'SaaS sprawl' en inefficiënte uitgaven. Bovendien kan de overdracht van grote datasets naar externe AI-modellen resulteren in onverwachte en aanzienlijke kosten voor dataverkeer (egress costs). Vanuit een compliance-perspectief zijn de risico's immens; het gebruik van klantgegevens in een niet-geverifieerde AI-tool kan leiden tot ernstige GDPR-schendingen, met hoge boetes en reputatieschade tot gevolg. Het potentiële verlies van intellectueel eigendom is eveneens een kritiek punt. Wanneer bedrijfseigen algoritmes of vertrouwelijke strategieën worden ingevoerd in externe modellen, is de controle hierover volledig verloren. Deze gecombineerde risico's maken het essentieel voor organisaties om snel zichtbaarheid en controle te verkrijgen.

Om de risico's van Shadow AI effectief te beheren, is zichtbaarheid de onmisbare eerste stap. Dit is precies waar gespecialiseerde oplossingen zoals het recent gelanceerde ADX (Attack-Surface Defense Extension) Vision van BlackFog een rol spelen. In plaats van een restrictieve aanpak waarbij alle AI-toegang wordt geblokkeerd, focust deze tool op het verschaffen van gedetailleerde inzichten in het daadwerkelijke gebruik. ADX Vision analyseert dataverkeer op het endpoint-niveau om te identificeren welke medewerkers welke generatieve AI-tools gebruiken, met welke frequentie, en welk volume aan data er wordt uitgewisseld. Deze granulaire informatie stelt IT-, security- en FinOps-teams in staat om de volledige omvang van AI-adoptie binnen de organisatie in kaart te brengen. Het transformeert de onbekende 'schaduw' in een kwantificeerbare en beheersbare dataset, wat de fundering legt voor een geïnformeerde en effectieve AI-governancestrategie.

advertenties

Het verkrijgen van inzicht is de cruciale start, maar het einddoel is het implementeren van een robuust AI-governancebeleid. De data die wordt aangeleverd door tools zoals ADX Vision stelt organisaties in staat om strategische beslissingen te nemen. Op basis van feitelijk gebruik kan een gefundeerde discussie worden gevoerd over welke AI-tools daadwerkelijk bedrijfswaarde leveren en officieel kunnen worden goedgekeurd na een grondige security- en compliance-check. Dit leidt tot de creatie van een 'approved AI list', die medewerkers naar veilige en productieve opties leidt. Een essentieel onderdeel van deze strategie is de voorlichting van medewerkers over de risico's van ongeautoriseerde tools en de voordelen van het gebruiken van door het bedrijf goedgekeurde alternatieven. Deze aanpak balanceert de behoefte aan innovatie met de vereisten van veiligheid, compliance en financieel beheer, en bevordert zo een cultuur van verantwoord AI-gebruik.

Olivia Nolan is redacteur bij MSP2Day, waar zij zich richt op het vertalen van complexe IT- en technologische ontwikkelingen naar toegankelijke en inspirerende artikelen. Met haar ervaring als content manager en social media expert weet zij inhoud niet alleen informatief, maar ook aantrekkelijk en relevant te maken voor een breed publiek.

Analyse van AWS re:Invent: AI, Security en de FinOps-implicaties met SentinelOne, Deepgram en Mission

De Toekomst van Cybersecurity: Waarom de Consolidatie van Security-Tools Essentieel is voor Groei